E w żywności
Tabela niebezpiecznych związków chemicznych dodawanych do żywności
E – czyli konserwanty, barwniki i inne dodatki spożywcze
Podział E-składników według funkcji przy produkcji żywności:
E100-E199 – barwniki
E200-E299 – konserwanty
E300-E399 – przeciwutleniacze
E400-E499 – emulgatory, stabilizatory, środki zagęszczające
E500-E599 – dodatki o zróżnicowanym przeznaczeniu
E600-E699 – wzmacniacze smaku
E700-E799 – antybiotyki
E900-E1299 – dodatki do żywności o różnym zastosowaniu
E1300-E1400 – modyfikowane skrobie
Kilka prostych zasad, jak czytać etykietę:
Jak kupujemy szczególnie nowy, nie znany nam jeszcze produkt, zawsze patrzymy
na opakowanie i sprawdzamy:
1. Datę ważności:
– Termin przydatności do spożycia (na produkcie znajdziemy napis „Należy spożyć do …”, określa dzień, miesiąc i rok) – dotyczy to żywności nietrwałej i łatwo psującej się, np. mięso, nabiał; oraz
– Data minimalnej trwałości („Najlepiej spożyć przed…”, określa miesiąc i rok)
– na produktach długoterminowych, suszonych, mrożonych
2. Warunki przechowania, np. w suchym i chłodnym miejscu;
3. Wartości odżywcze, kalorie, GDA z ang. Guideline Daily Amounts, czyli wskazane dzienne spożycie;
4. Skład produktu – podawany w sposób malejący, czyli od składnika, którego jest najwięcej, do takiego którego jest najmniej
(np. kakao „dla dzieci” – kakao czy cukier?).
Krótka lista składu produktu spożywczego – tym zdrowiej.
Lista niektórych szkodliwych E i ich wpływ na organizm
| SZKODLIWE E |
Wpływ na organizm
|
| E 102 TARTAZYNA |
Reakcje alergiczne, bezsenność, depresje, podejrzany o ADHD u dzieci |
| E 104 ŻÓŁCIEŃ CHINOLINOWA |
Reakcje alergiczne, podejrzana o ADHD u dzieci |
| E 110 ŻÓŁCIEŃ POMARAŃCZOWA |
Reakcje alergiczne, podejrzany o ADHD u dzieci |
| E120 KOSZELINA |
Reakcje alergiczne |
| E 123 AMARANT |
Rakotwórczy |
| E 124 CZERWIEŃ KOSZELINOWA |
Niebezpieczna dla astmatyków, podejrzana o ADHD u dzieci |
| E 127 ERYTROZYNA |
Hamuje wzrost, upośledza działanie tarczycy |
| E 131 BŁEKIT PATENTOWY |
Rakotwórczy |
| E 210 – E 213 KWAS BENZOESOWY I
JEGO SOLE
|
Rakotwórczy |
E 220 – E 228 DWUTLENEK SIARKI I
JEGO SOLE |
Powoduje stratę wit. B12, reakcje alergiczne, bóle głowy, nudności, zakłóca pracę jelit |
| E 249 – E 251 AZOTYNY |
Rakotwórcze |
| E 310 – E 312 GALUSANY |
Reakcje alergiczne, wysypki |
| E 320 BHA |
Zwiększa poziom cholesterolu we krwi |
| E 400 KWAS ALGINOWY |
Niebezpieczny dla kobiet w ciąży – utrudnia wchłanianie żelaza |
| E 407 KARAGEN |
Owrzodzenia układu pokarmowego, działa przeczyszczająco |
| E 621 GLUTAMINIAN SODU |
Może powodować bóle jelitowo-żołądkowe, bóle głowy, nudności, osłabienie lub pogorszenie wzroku |
| E 951 ASPARTAM |
Rakotwórczy |
| E 954 SACHARYNA |
Rakotwórcza |
Substancje chemiczne zwożone tonami do zakładów spożywczych
są w powszechnym mniemaniu nieszkodliwe.
W końcu, lista E została opracowana przez autorytety z Komitetu Naukowego Technologii Żywności – jedną z instytucji Unii Europejskiej, „czuwających”
nad naszym bezpieczeństwem.
Jak jest naprawdę?
Barwniki
E 100 nieszkodliwy (kurkumina, kurkuma z kłączy roślin tropikalnych; żółty, stosowany m.in. w przyprawach, koncentratach)
E 101 nieszkodliwy (ryboflawina, laktoflawina, witamina B2) żółto-pomarańczowy, naturalny lub syntetyczny; stosowany m.in. w przyprawach)
E 102 niebezpieczny (tartaksyna, niedopuszczona w Polsce, cytrynowo-żółty, syntetyczny; stosowany m.in. w napojach w proszku, esencjach owocowych, miodzie sztucznym, musztardzie)
E 103 zabroniony
E 104 podejrzany (żółć benzopirydrynowa, żółcień chinolinowa, Food Yellow 13 – żółty; dodatek do wyrobów cukierniczych)
E 105 zabroniony
E 110 niebezpieczny (żółć pomarańczowa S, żółcień zachodzącego słońca FCF, Food Yellow 3, żółcień pomarańczowa – żółty;dodatek do marmolady, żeli, gum do żucia, powłok tabletek)
E 111 zabroniony
E 120 niebezpieczny (koszenilina, kwas karminowy, Natural Red 4 – czerwony, naturalny)
E 121 zabroniony
E 122 podejrzany (azorubina, niedopuszczona w Polsce, chromotrop FB – czerwony, syntetyczny, w dżemach i marmoladach wiśniowych, budyniach, lodach, polewach)
E 123 bardzo niebezpieczny (amarant, barwnik amoniakalny, zabroniony w większości krajów UE)
E 124 niebezpieczny (róż koszenilinowy, Ponceau 4 R – czerwony; dodatek do wędzonych ryb, cukierków pudrowych)
E 125 zabroniony
E 126 zabroniony
E 127 niebezpieczny (erytozyna, hamuje wzrost, zwiększa występowanie chorób tarczycy, niedopuszczona w Polsce, Food Red 14, tetrajodofluoresceina – czerwony, syntetyczny; dodawany do wiśni koktailowych, owoców kandyzowanych)
E 130 zabroniony
E 131 rakotwórczy (błękit patentowy, FCF – niebieski; znajduje się w drażetkach)
E 132 nieszkodliwy (indygotyna, niedopuszczona w Polsce, niebieski, naturalny; drażetki)
E 140 nieszkodliwy (chlorofil – zielony, roślinny, wyciąg z pokrzywy, lucerny; biophyll, chloresium, darotol, ennds)
E 141 podejrzany (związek chlorofilowy-kompleks miedziowy chlorofilu – zielony, roślinny modyfikowany; dodatek do groszku konserwowego)
E 142 rakotwórczy (zieleń lisaminowa, brylantowa, niedopuszczona w Polsce)
E 150 podejrzany (karmel, brunatny; w wyrobach cukierniczych)
E 151 podejrzany (czerń brylantowa B. N., syntetyczny; podbarwianie nieszlachetnych rodzajów kawioru)
E 152 zabroniony
E 153 nieszkodliwy (węgiel drzewny, syntetyczny; w wyrobach cukierniczych)
E 160 nieszkodliwy (karetonoidy)
E 161 nieszkodliwy (ksantofil, karetonoidy, niedopuszczony w Polsce)
E 162 nieszkodliwy (betanina, betacyjany z buraków ćwikłowych, czerwień buraczana, naturalny; dodatek do przetworów owocowych)
E 163 nieszkodliwy (antocyjan), występuje w winogronach i jagodach – czerwonawy, naturalny; do napoi, konserw owocowych, słodyczy.
E 170 nieszkodliwy (węglan wapnia, biały; środek ścierny w pastach do zębów, kalcpiryna – substancja osłonowa)
E 171 podejrzany (dwutlenek tytanu, biały dodatek do gum do żucia, drażetek, past do zębów, zabroniony w Polsce)
E 172 podejrzany (tlenki i wodorotlenki żelaza, brunatny, żadko stosowany – dodawany do sztucznych osłonek kiełbas)
E 173 podejrzany (aluminium, niedopuszczony w Polsce, kolor metaliczny, stosowany do dekoracji słodyczy)
E 174 nieszkodliwy (srebro, niedopuszczony w Polsce, dodawany do wyrobów cukierniczych)
E 175 nieszkodliwy (złoto, w Polsce spotykany w likierze Goldwasser)
E 180 podejrzany (pigment rubinowy, czerwień litolowa, niedopuszczony w Polsce, stosowany w osłonkach woskowych twardych serów)
E 160 b nieszkodliwy (annatto)
E 160 a nieszkodliwy (alfa-,beta- karoten, prowitamina A – żółty, naturalny; dodatek do produktów tłuszczowych np. masła)
E 133 błękit brylantowy, niedopuszczony w Polsce
E 160 f karotenoid, niedopuszczony w Polsce
Konserwanty
E 200 nieszkodliwy (kwas sorbowy, syntetyczny, dodawany do serów, margaryn)
E 201 nieszkodliwy (sól sodowa kwasu sodowego, sorbinian sodu – syntetyczny, dodawany do serów, margaryn)
E 202 nieszkodliwy (sól potasowa kwasu sorbowego, sorbinian potasu – syntetyczny, dodawany do serów, margaryn)
E 203 nieszkodliwy (sól wapniowa kwasu sorbowego, sorbinian wapnia – syntetyczny, dodawany do serów, margaryn)
E 210 rakotwórczy (benzoesan, syntetyczny, dodatek do napoi gazowanych, majonezów, marynat, konserw owocowych i warzwynych, sałatek)
E 211 rakotwórczy (benzoesan sodu, syntetyczny)
Naukowcy dowodzą, że ich spożywanie może uszkadzać kod DNA. Peter Peiper, biolog molekularny z Sheffield University, twierdzi, że benzoesan sodu (E211) jest szkodliwy dla kodu genetycznego. Ten związek chemiczny jest w stanie poważnie uszkodzić mitochondria – mówi Piper. To z kolei powoduje tak wielką degenerację komórek, że z czasem może doprowadzić do choroby Parkinsona czy marskości wątroby. Piper ostrzega, że typ uszkodzenia powodowany przez benzoesan sodu jest powiązany z wieloma chorobami neurodegeneracyjnymi, które pojawiają się w późniejszym wieku. Co więcej, benzoesan sodu w połączeniu z witaminą C tworzy benzen, związek rakotwórczy.
E 212 rakotwórczy (benzoesan potasu, syntetyczny)
E 213 rakotwórczy (benzoesan wapnia, syntetyczny)
E 214 rakotwórczy (benzoesan etylu, p-hydroksybenzoesan etylu i pochodne, syntetyczny)
E 215 rakotwórczy (benzoesan estru etylowego, p-hydroksybenzoesan etylu i pochodne, syntetyczny)
E 216 rakotwórczy (benzoesan propylu, p-hydroksybenzoesan propylu i pochodne, Propylparaben, Nipasol, Solbrol P – syntetyczny) E 217 rakotwórczy (benzoesan estru propylu, p-hydroksybenzoesan propylu i pochodne, Propylparaben, Nipasol, Solbrol P – syntetyczny)
E 218 rakotwórczy (benzoesan metylu, p-hydroksybenzoesan metylu i pochodne, syntetyczny)
E 219 rakotwórczy (benzoesan estru metylu, p-hydroksybenzoesan metylu i pochodne, syntetyczny)
E 220 niszczy witaminę B 12 (bezwodnik siarki, dwutlenek siarki, syntetyczny; w sokach owocowych i koncentratach, winie, suszonych owocach)
E 221 zakłóca czynności jelit (siarczyn sodu, syntetyczny)
E 222 zakłóca czynności jelit (dwusiarczyn sodu, syntetyczny)
E 223 zakłóca czynności jelit (meta-dwusiarczyn sodu, syntetyczny)
E 224 zakłóca czynności jelit (meta-dwusiarczyn potasu, syntetyczny)
E 226 zakłóca czynności jelit (siarczyn wapnia, syntetyczny)
E 227 zakłóca czynności jelit (dwusiarczyn wapnia, syntetyczny)
E 230 zakłóca czynności skóry (dwufenyl, 1,1′-difenyl, Bifenyl, Diphenyl, syntetyczny; dodawany do owoców cytrusowych (zabezpieczenie skórek przed owadami)
E 231 zakłóca czynności skóry (ortofenylofenol, Dowicide, syntetyczny; dodawany do owoców cytrusowych)
E 232 zakłóca czynności skóry (ortofenyl sodu, syntetyczny, dodawany do owoców cytrusowych)
E 233 zakłóca czynności skóry (2,4-thiaxolyl, Thiabendazol, MK-360, Omnizole, Bovizole, Eprofil, Equizole, Tecto, syntetyczny, dodawany do owoców cytrusowych)
E 236 nieszkodliwy (kwas mrówkowy, syntetyczny, dodatek do ryb wędzonych, surowych soków owocowych)
E 237 nieszkodliwy (mrówczan sodu, syntetyczny)
E 238 nieszkodliwy (mrówczan wapnia, syntetyczny)
E 239 rakotwórczy (heksamina, heksametylenotetraamina, urotropina, syntetyczny)
E 249 szkodzi przy nadciśnieniu (azotyn potasu, syntetyczny, dodatek do wędlin)
E 250 szkodzi przy nadciśnieniu (azotyn sodu, syntetyczny, dodatek do wędlin)
E 251 szkodzi przy nadciśnieniu (azotan sodu, syntetyczny, dodatek do wędlin, serów podpuszczkowych i topionych)
E 252 szkodzi przy nadciśnieniu (azotan potasu, syntetyczny, dodatek do wędlin, serów podpuszczkowych i topionych))
E 260 nieszkodliwy (kwas octowy, syntetyczny lub fermentacyjny, dodatek do marynat: śledzi, grzybów, sałatek)
E 261 nieszkodliwy (octan potasu, syntetyczny, dodatek do marynat: śledzi, grzybów, sałatek)
E 262 nieszkodliwy (dwuoctan sodu, datek do marynat: śledzi, grzybów, sałatek)
E 263 nieszkodliwy (octan wapnia, dodatek do marynat: śledzi, grzybów, sałatek)
E 264 octan amonu
E 270 nieszkodliwy (kwas mlekowy)
E 280 nieszkodliwy (kwas propionowy)
E 281 nieszkodliwy (sól sodowa kwasu propionowego)
E 282 nieszkodliwy (sól wapniowa kwasu propionowego)
E 283 nieszkodliwy (sól potasowa kwasu propionowego)
Antyutleniacze
E 300 nieszkodliwy (witamina C, kwas askorbinowy)
E 301 nieszkodliwy (sól sodowa kwasu askorbinowego)
E 302 nieszkodliwy (sól wapniowa kwasu askorbinowego)
E 304 nieszkodliwy (kwas palmitynowy)
E 306 nieszkodliwy (witamina E)
E 307 nieszkodliwy (witamina E jako produkt syntezy)
E 308 nieszkodliwy (witamina E jako produkt syntezy)
E 309 nieszkodliwy (witamina E jako produkt syntezy)
E 310 powoduje wysypki (galusan propylowy)
E 311 powoduje wysypki (galusan octylowy)
E 312 powoduje wysypki (galusan dodecylowy)
E 320 zwiększa poziom cholesterolu zabroniony (butylohydroxyaminol – BHA)
E 321 zwiększa poziom cholesterolu, rakotwórczy zabroniony (butylohydroxytolumen – BHT)
E 322 nieszkodliwy (lecytyna)
E 325 nieszkodliwy (sól sodowa kwasu mlekowego)
E 326 nieszkodliwy (sól potasowa kwasu mlekowego)
E 327 nieszkodliwy (sól wapniowa kwasu mlekowego)
E 330 rakotwórczy (kwas cytrynowy)
E 331 nieszkodliwy (sól sodowa kwasu cytrynowego)
E 332 nieszkodliwy (sól potasowa kwasu cytrynowego)
E 333 nieszkodliwy (sól wapniowa kwasu cytrynowego)
E 335 nieszkodliwy (sól sodowa kwasu winowego)
E 336 nieszkodliwy (sól potasowa kwasu winowego)
E 337 nieszkodliwy (sól wapniowa kwasu winowego)
E 338 zakłóca trawienie (kwas ortofosforowy)
E 339 zakłóca trawienie (sól sodowa kwasu ortofosforowego)
E 340 zakłóca trawienie (sól potasowa kwasu ortofosforoweg)
E 341 zakłóca trawienie (sól wapniowa kwasu ortofosforowego)
Emulgatory
E 400 nieszkodliwy (kwas alginowy)
E 401 nieszkodliwy (alginian sodowy)
E 402 nieszkodliwy (alginian potasowy)
E 403 nieszkodliwy (alginian amonowy)
E 404 nieszkodliwy (alginian wapniowy)
E 405 nieszkodliwy (alginian propylenowo-glikolowy)
E 407 zakłóca trawienie (karagenan)
E 450 zakłóca trawienie i gospodarkę wapniową (fosforany)
E 461 zakłóca trawienie (metyloceluloza)
E 462 zakłóca trawienie (związki celulozy)
E 463 zakłóca trawienie (związki celulozy)
E 465 zakłóca trawienie (związki celulozy)
E 466 zakłóca trawienie (związki celulozy)
E 477 zakłóca trawienie (ester propylenowo-glikolowy)
Wykaz dodatków (konserwantów) szkodliwych dla zdrowia
Dodatki podejrzane o szkodliwe działanie:
E 125, 141, 150, 153, 171, 172, 173, 240, 241, 477
Dodatki wywołujące zaburzenia jelitowe:
E 220, 221, 222, 223, 224
Dodatki wywołujące zaburzenia trawienne:
E 338, 339, 340, 341, 407, 450, 451, 463, 465, 466
Dodatki wywołujące choroby skóry:
E 230, 231, 232, 233
Dodatek niszczący witaminą B-12:
E 200
Dodatki powodujące choroby naczyń krwionośnych:
E 250, 251, 252
Dodatki powodujące uczulenie nerwowe:
E 311, 312
Dodatek niebezpieczny dla zdrowia (rakotwórczy):
E 330
Dodatki rakotwórcze:
E 131, 142, 213, 214, 215, 216, 217
Dodatki silnie rakotwórcze:
E 123, 210, 211, 239.
