Japońskie kryształy znane również jako algi, algi morskie mikroorganizmy zdolne do fermentacji, będące koloniami bakterii (Lactobacillus, Streptococcus, a także Pediococcus i Leuconostoc) i drożdży (Saccharomyces, Candida, Kloeckera i prawdopodobnie jeszcze co najmniej dwa gatunki).Ich pochodzenie nie jest znane – wiadomo jednak, że występują w Meksyku w niektórych gatunkach kaktusów, gdzie mają pod dostatkiem swego naturalnego pożywienia, czyli wody z cukrem. Mają formę dość kruchych „kryształków” o znacznej przejrzystości, łatwo barwiących się w sokach bogatych w intensywne barwniki.
Kryształki japońskie wytwarzają tzw. wodny kefir – zdrowy probiotyczny napój, którym delektować się można całą rodziną (dorośli i dzieci). To doskonała alternatywa dla słodzonych napojów gazowych czy nawet większości oferowanych na rynku soków (często są one dosładzane i chemicznie konserwowane i barwione). Zwłaszcza w przypadku małych pociech ważne jest, aby nie dostarczać rosnącym organizmom konserwantów oraz sztucznych barwników i dodatków smakowych zawartych w popularnych reklamowanych napojach dla dzieci. Czy zdrowy napój przyrządzony własnoręcznie z kontrolowanych przez nas samych składników, bogaty w substancje odżywcze oraz zawierający pożyteczne bakterie poprawiające prawidłowe funkcjonowanie naszego organizmu nie jest wymarzoną propozycją dla tych, którzy chcą o siebie zadbać w czasach masowej konsumpcji niezbyt zdrowej żywności?
Kryształki japońskie zwane także algami morskimi są kulturami różnych szczepów zdrowych bakterii i drożdży. Te mikroorganizmy żyją ze sobą w układzie symbiotycznym, a substancją w której są one połączone jest wytwarzany przez bakterie polisacharyd (powstający z glukozy dekstran). Tworzą w ten sposób stabilną strukturę przypominającą kryształek o nieregularnym kształcie i dość dużej przejrzystości. Organizmy te odżywiają się cukrem i produkują kwas mlekowy, alkohol (zaw. ok.1,5%) oraz dwutlenek węgla. W ten sposób z posłodzonej wody potrafią one wytworzyć smaczny lekko gazowany fermentowany napój – tzw. wodny kefir.
Kryształki kefiru wodnego nie syntetyzują galaktozy, w przeciwieństwie do ziaren kefirowych grzybka tybetańskiego fermentujących mleko (kefiran zawiera nie tylko glukozę, ale i galaktozę). Stąd algi morskie (karmione słodką wodą , a nie zawierającym laktozę mlekiem) są pozbawione charakterystycznej dla grzybka tybetańskiego śluzowej otoczki i nieco „gumowatej” dość elastycznej konsystencji. Są raczej gładkie i śliskie, a pod naciskiem kruszą się.
Kryształki barwią się pod wpływem barwników zawartych w sokach, którymi często dosmacza się bazowy wodny kefir.
Aby zdrowo hodować kryształki japońskie (algi morskie) i efektywnie produkować wodny kefir należy unikać kontaktu z metalem, a używać wyłącznie przedmiotów szklanych, plastikowych lub drewnianych.
Wodny kefir z kryształków japońskich zawiera bogactwo bakterii o korzystnym działaniu zdrowotnym. Bakterie te w istotny sposób wpływają na regulację zaburzeń przebiegu wielu procesów biochemicznych zachodzących w przewodzie pokarmowym, które rzutują na zdrowie człowieka, a spowodowane są nieprawidłowym składem mikroflory jelitowej. Jak potwierdzają liczne badania, bakterie określane mianem probiotyków m.in.:
– pomagają w utrzymaniu równowagi flory bakteryjnej jelit, co udowodniono odgrywa istotną rolę w patogenezie chorób (szczególnie układu pokarmowego, ale także moczowego, płciowego, czy odpornościowego),
– stymulują system immunologiczny,
– chronią przed kolonizacją bakterii patogennych (np. tworząc niskie pH), grzybów oraz przyczyniają się do ich eliminacji,
– chronią organizm przed wpływem substancji zanieczyszczających, tworząc barierę ochronną zapobiegającą wniknięciu do krwiobiegu substancji szkodliwych,
– neutralizują działanie produktów ubocznych przemiany materii,
– wykazują działanie lecznicze w różnych zaburzeniach przewodu pokarmowego, którym towarzyszą biegunki,
– posiadają zdolność do zapobiegania reakcjom alergicznym,
– przyśpieszają perystaltykę jelit, zwłaszcza u osób z zaparciami
– wspomagają tworzenie w jelitach niektórych witamin (a szczególnie witamin K i B12).
Poniżej szerzej opisano pozytywny wpływ probiotyków:
Zapobieganie zakażeniom jelitowym (np. ostre biegunki, salmonella, czerwonka, zakażenia wirusowe, jak rotawirusy) – działanie podobne do antybiotyku bez jego skutków ubocznych.
Poprzez wytwarzanie kwasów organicznych, nadtlenku wodoru oraz bakteriocyn (nizyna, acidolina, acidofilina, lactacyna, lactocydyna, reuteryna, laktolina i enterocyna) hamowany jest rozwój organizmów patogennych wywołujących zakażenia jelitowe. Duża aktywność antybakteryjna związana jest:
– z obniżeniem pH poniżej optymalnego dla niekorzystnych mikroorganizmów;
– wykorzystywaniem składników pokarmowych niezbędnych do wzrostu i rozwoju patogennych drobnoustrojów, co hamuje ich rozwój
– oraz budowanie na ściankach jelit barykad dla organizmów patogennych, co uniemożliwia im przedostawanie się do krwioobiegu.
Infekcja Helicobacter Pylori
Na osobny komentarz zasługuje zakażenie Helicobacter Pylori, która w ostatnim czasie zwiększa swoją odporność na stosowane antybiotyki. Badania wykazały, że przyjmowanie probiotyków równolegle kuracją antybiotykową przeciwko Helicobacter Pylori, zwiększa prawdopodobieństwo zwalczenia zakażenia. Grupa przyjmująca oprócz leczenia farmakologicznego również probiotyki zanotowała 87% skuteczność i była to wartość o 17% większa niż w grupie, gdzie probiotyki nie były podawane.
Biegunka po antybiotykoterapii
Stosowanie antybiotyków w leczeniu różnych chorób odbija się niekorzystnie na komórkach jelita cienkiego (budujących nabłonek błony śluzowej jelita i biorących udział w procesie wchłaniania z jelita cienkiego do krwi) oraz pośrednio zaburza pracę jelit poprzez zmianę składu mikroflory jelitowej. Antybiotyk to broń masowego rażenia – niszczy wszystko – i to co złe, i to co dobre. Bakterie fizjologiczne po antybiotykoterapii są w dużym stopniu przetrzebione, co stwarza korzystne warunki do rozwoju i przerostu organizmów patogennych, m.in. Clostridium difficile, Pseudomonas, Proteus oraz Candida albicans. Te zmiany doprowadzają u kilkunastu procent osób leczonych antybiotykami do wystąpienia biegunki o różnym nasileniu.
Dostarczanie korzystnych bakterii probiotycznych jest ważne nie tylko u wszystkich cierpiących na biegunkę po antybiotykoterapii, ale także profilaktycznie podczas antybiotykoterapii (równolegle z antybiotykiem), aby zapobiec wystąpieniu powikłań. Probiotyki odbudowują zaburzoną równowagę flory bakteryjnej w jelicie i hamują namnażanie patogenów.
Zaparcia
Przyczyną zaparć często są zaburzenia składu mikroflory jelitowej. Obniżenie ilości probiotycznych bakterii w jelicie grubym sprzyja zmniejszeniu produkcji krótko-łańcuchowych kwasów tłuszczowych, które stymulują pracę jelit na drodze chemicznej oraz wpływają rozmiękczająco na stolec. Przyczyną zaparć może być także niedobór błonnika pokarmowego, który chłonąc wodę rozmiękcza masy kałowe. Podobnie jak błonnik działają fruktooligosacharydy – sprzyjają rozmiękczaniu masy stolca oraz dzięki stymulacji namnażania bifidobakterii, zakwaszaniu treści jelitowej i stymulacji pracy jelit.
Podawanie probiotyku w połączeniu z prebiotykiem (np. błonnik pokarmowy) jeszcze intensywniej stymuluje perystaltykę jelit.
Nieswoiste zapalne choroby jelit (choroba Leśniowskiego-Crohna oraz wrzodziejące zapalenia jelit)
W związku z działaniem przeciwzapalnym probiotyków i regeneracyjnym działaniem korzystnych bakterii na błonę śluzową jelit oraz ze zmniejszaniem przepuszczalności błony jelitowej dla antygenów przypuszcza się, że zaburzenie składu mikroflory jelitowej, może być także czynnikiem inicjującym rozwój nieswoistych zapaleń jelit.
Zachwianie równowagi w składzie flory bakteryjnej prowadzące do zaburzeń układu immunologicznego i stanu zapalnego jelit, to prawdopodobnie jedna z kluczowych przyczyn choroby Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejącego zapalenia jelit. Wyrównanie składu fizjologicznej flory jelitowej u chorych przynosi pozytywne efekty.
Potwierdzono w badaniach także, że podawanie probiotycznych bakterii skutecznie chroni przed nawrotem zapalenia uchyłka zespolenia krętniczo-odbytniczego u chorych z wrzodziejącym zapaleniem jelit. Wśród osób otrzymujących probiotyki nawroty choroby występowały jedynie u 15%, podczas gdy w grupie przyjmującej placebo u 100% osób.
Immunomodulacja, immunostymulacja – pobudzanie systemu odpornościowego
Regularne dostarczanie organizmowi probiotyków mobilizuje do walki układ odpornościowy pobudzając wytwarzanie przeciwciał.
Działanie w tym zakresie polega na:
– wzmacnianiu fagocytozy, która jest metodą obrony przed organizmami chorobotwórczymi,
– zwiększaniu aktywności komórek biorących udział w układzie fagocytującycm (makrofagów) i limfocytów,
– zwiększaniu syntezy i aktywności przeciwciał klasy sIgA w przewodzie pokarmowym (są one podstawowym mechanizmem odpornościowym mającym miejsce w obrębie błony śluzowej jelit),
– promowanie różnicowania się i rozwoju linii komórek Th1 i przywracanie równowagi między Th1 i Th2, produkcja substancji cytoprotekcyjnych i peptydów czynnościowych.
Zapobieganie i leczenie alergii (w tym atopowe zapalenie skóry, astma oraz infekcje układu oddechowego o podłożu alergicznym)
Brak równowagi w składzie mikroflory jelitowej wraz z obniżeniem ilości bakterii kwasu mlekowego może wpłynąć na powstawanie objawów alergii na drodze wielu mechanizmów. Pozytywny wpływ probiotyków w chorobach alergicznych polega m.in. na:
– poprzez pobudzenie syntezy IgA, IgG oraz aktywacje limfocytów T i makrofagów stymulowana zostaje ogólna lub miejscowa odpowiedź immunologicznej,,
– stymulowaniu syntezy mucyn – białka te wiążą się z patogenami jako część układu odpornościowego.
– zmniejszaniu przepuszczalności błony śluzowej jelit,
– eliminowaniu bakterii patogennych,
– obniżenie produktywności antygenów,
– stymulowaniu produkcji TGF-beta, hamującego reakcję alergiczną zależną od limfocytów Th2.
Powiązanie między stanem mikroflory jelitowej a rozwojem alergii oraz zmniejszenie objawów klinicznych alergii, jeżeli w terapii zastosowano probiotyk, potwierdzono w wielu badaniach. Przywrócenie równowagi mikroflory jelitowej poprzez podawanie probiotyku zmniejsza ryzyko rozwoju atopowego zapalenia skóry u niemowląt z dodatnim wywiadem rodzinnym w kierunku atopii. W jednym z badań poddano testowi 132 kobiety między 36 a 38 tygodniem ciąży, a następnie ich dzieci. Potwierdzono, że podawanie probiotyków kobietom dwa-cztery tygodnie przed porodem, a następnie ich dzieciom przez sześć miesięcy istotnie zmniejsza ryzyko zachorowania tych dzieci na atopowe zapalenie skóry w okresie dwóch lat.
Z uwagi na stymulowanie wydzielania IgA przez limfocyty i zdolności fagocytarnych makrofagów, przewidywano, że profilaktyczne podawanie probiotyków powinno zmniejszać ryzyko zachorowania na choroby układu oddechowego u dzieci. Po przebadaniu ponad 500 zdrowych dzieci w wieku 1-6 lat uczęszczających do żłobka lub przedszkola, potwierdzono to przypuszczenie. W grupie dzieci otrzymujących probiotyki przez siedem miesięcy, stwierdzono istotne statystycznie zmniejszenie częstości infekcji układu oddechowego w odniesieniu do dzieci, które ich nie otrzymywały.
Probiotyki są często niedoceniane przez lekarzy alergologów, tymczasem są już dowody naukowe potwierdzające korzystne działanie probiotyków zwłaszcza w przypadku alergii pokamowej.
Łagodzenie objawów nietolerancji laktozy
U osób z nietolerancją laktozy – cukru mlecznego, nagromadzenie niemetabolizowanej laktozy skutkuje dolegliwościami żołądkowo-jelitowymi. Nie jest wskazana całkowita eliminacja tego cukru z diety, gdyż bierze on udział we wchłanianiu wapnia. Potwierdzono w wielu badaniach, że probiotyki łagodzą objawy tej dysfunkcji. Osoby, u których występują objawy nietolerancji laktozy, powinny spożywać fermentowane napoje, gdyż zawarte w nich bakterie mają zdolność nadtrawiania laktozy (uwalniają beta-galaktozydazę), a ponadto stymulują wydzielanie enzymu trawiącego laktozę (laktazy) w ścianie jelit. Mechanizm działania w poprawie trawienia laktozy jest więc podwójny.
Zakażenia układu moczowego
Szczepy probiotycznych bakterii hamują namnażanie oraz przyleganie patogennnych bakterii do powierzchni nabłonka dróg moczowych i pochwy. Różne szczepy wykazują różną skuteczność w odniesieniu do różnych uropatogenów. Potwierdzono badaniami, że bakterie kwasu mlekowego (Lactobakterie) najsilniej hamowały wzrost Pseudomonas aeruginosa.
Potencjalny wpływ antykancerogenny na raka jelita grubego oraz pęcherza moczowego
Pełny mechanizm działania antykancerogennego probiotyków nie jest jeszcze do końca jasny – trwają badania. Udowodniono natomiast ograniczenie rozwoju bakterii jelitowych produkujących enzymy fekalne, które biorą udział w syntezie związków karcynogennych (glukuronidaza, nitroreduktaza) i innych substancji toksycznych w jelitach. Działanie blokujące te procesy prawdopodobnie polega na wytwarzaniu substancji antykancerogennych: chromocyna A3, sarkomycyna, neokarcinomycyna oraz na rozkładzie substancji prokancerogennych: azobarwników, aflatoksyn, nitrozoaminy oraz azotynów.
W przeprowadzonych badaniach probiotyczna bakteria Lactobacillus casei zmniejszał ryzyko nawrotu raka pęcherza moczowego.
Podawanie probiotyku z prebiotykiem (np. błonnik pokarmowy) intensywniej stymuluje perystaltykę jelit i skraca czas kontaktu komórek jelitowych z karcynogenami.
Obniżenie poziomu cholesterolu
U osób z wysokim poziomem cholesterolu (hipercholesterolemia) wykazano poprawę profilu lipidowego. Właściwości antycholesterolowe polegają na absorpcji cholesterolu w obecności kwasów żółciowych oraz zmniejszaniu absorpcji tłuszczu z przewodu pokarmowego (tym samym obniżeniu cholesterolu we krwi) poprzez zdolność rozkładu kwasu taurocholowego i glikocholowego w warunkach beztlenowych.
Przewlekłe infekcje grzybicze i bakteryjne (w tym pochwy)
Poprzez zakwaszenie środowiska, produkcję naturalnych substancji antybakteryjnych i antywirusowych oraz przywrócenie równowagi mikroflory fizjologicznej zahamowany zostaje rozwój szkodliwych, patogennych bakterii oraz obserwuje się zmniejszone nasilenie nawrotów infekcji związanych z przerostem bakterii oraz grzybów niekorzystnie działających dla organizmu (w tym candida albicans powodująca m.in. grzybicę pochwy), które często kolonizują także nie tylko jelita i przewód pokarmowy, ale także inne obszary organizmu (w tym często jamę ustną – zwłaszcza u dzieci czy drogi rodne u kobiet).
Wykazano skuteczność podawania probiotyków w przewlekłych stanach zapalanych pochwy, w szczególności wywołanych przez Candida albicans. W jednym z badań zaobserwowano znacznie mniejszą kolonizację Candida w pochwie u kobiet stosujących doustne probiotyki. Stosowanie doustne probiotyków w zapaleniu pochwy u kobiet ma również takie uzasadnienie, że wiele patogenów zakażających drogi rodne pochodzi z przewodu pokarmowego.
W odniesieniu do problemów z bardzo częstymi infekcjami grzybiczymi pochwy u kobiet spowodowanymi przerostem candida (kandydoza, drożdżyca) warto wspomnieć także o możliwości stosowania nie tylko doustnego, ale i miejscowego probiotycznych bakterii przywracających pożądane pH i kolonizujących nabłonek śluzówki.
Leczenie i zapobieganie próchnicy
Istnieją przesłanki, iż bakterie probiotyczne mogą wpływać na patogenną mikroflorę jamy ustnej i przez to zmniejszać ryzyko wystąpienia próchnicy. Naukowcy japońscy (Journal of Periodontology) twierdzą, że regularne dostarczanie probiotyków zmniejsza ryzyko chorób dziąseł. Próchnica powodowana jest przez paciorkowce Streptococcus mutant, a wzrost tych paciorkowców potrafią zahamować substancje wydzielane przez korzystne bakterie probiotyczne. Ograniczając liczebność odpowiedzialnych za rozwój próchnicy paciorkowców probiotyczne bakterie wspomagają profilaktykę oraz leczenie tej choroby.
Inne
Ponadto regularne dostarczanie probiotyków (np. picie napoju probiotycznego, jakim jest wodny kefir z kryształków japońskich) wpływa korzystnie na szereg innych funkcji w organizmie, np:
– przyspiesza trawienie białek mleka
– zwiększa wchłanianie wapnia, magnezu, żelaza, fosforu i innych pierwiastków
– pobudza wydzielanie soków żołądkowych
– przyspiesza perystaltykę jelit
– dostarcza witaminy PP, kwasu foliowego, witaminy H i witaminy B6
– przywraca równowagę naturalnej mikroflory jelitowe likwidując takie dolegliwości trawienne, jak zgaga, wzdęcia, gazy, zaparcia, biegunki
– wpływ na obniżenie produkcji fibrynogenu – białka, którego nadmiar we krwi przyczynia się do powstawania zakrzepów, powodujących np. zawał serca
– działanie przeciwzapalne
– zmniejszanie negatywnych skutków zażywania znacznej ilości leków zanieczyszczenia środowiska, stresu oraz palenia tytoniu
– zmniejsza ilość szkodliwych toksyn produkowanych przez drobnoustroje jelitowe.
PODSUMOWANIE
Liczne badania naukowe potwierdzają, że zaburzenie składu mikroflory jelitowej odgrywa kluczową rolę w etiopatogenezie niektórych chorób, szczególnie układu pokarmowego. Współczesne tempo życia, nieprawidłowa dieta pozbawiona błonnika, stresy oraz coraz powszechniejsze antybiotykoterapie obniżają ilość fizjologicznych bakterii w jelicie, a zwiększa się liczba bakterii chorobotwórczych. Może się to objawiać bólami w jamie brzusznej, wzdęciami, biegunkami i zaparciami. Dodatkowo następuje obniżenie odporności i zwiększenie skłonności do rozwoju alergii.
Podawanie probiotyków to bezpieczna, naturalna i skuteczna metoda leczenia wymienionych dolegliwości. Niestety, bakterie probiotyczne trzeba dostarczać stale. Zjedzenie zatem kiszonki czy jednorazowe wypicie kefiru raz na tydzień nie działa jak jednorazowe szczepienie. Probiotyki trzeba dostarczać do organizmu regularnie.
Dlatego polecam wszystkim uczynienie z własnej hodowli kryształków japońskich nieustannego małego zakładu produkującego codzienną porcję tych korzystnych bakterii w pysznym napoju, który zamiast kupionych w sklepie kolorowanych napojów spożywać będziemy my i nasze dzieci.
Na zakończenie dodam tylko, że dostarczanie probiotyków ważne jest szczególnie u dzieci (bo w dzieciństwie m.in. kształtuje się ich układ odpornościowy) oraz u osób starszych, (bo z wiekiem dochodzi do zamiany flory bakteryjnej na tę bardziej niekorzystną).
http://krysztalkijaponskie.pl/
